Savings rate en de tijd tot financiële onafhankelijkheid

Iedereen wil wel financieel onafhankelijk zijn. Zelf keuzes maken over hoe je je tijd indeelt, dat klinkt geweldig. Maar hoe kom je daar? Hoeveel geld heb je daarvoor nodig? En natuurlijk de vraag: hoe lang gaat het duren voordat ik financiële onafhankelijkheid heb bereikt? Bij deze laatste vraag is voornamelijk de zogenoemde “savings rate”, oftewel je spaarpercentage, een belangrijke factor.

Wat is je spaarpercentage en hoe bereken je het?

Je spaarpercentage is hoeveel je spaart in een maand gedeeld door je inkomsten in die maand. Nu zeggen we hier sparen, maar eigenlijk hebben we het over beleggen / investeren. De rente die je ontvangt op je spaarrekening is momenteel zo laag dat je met sparen alleen niet voldoende rendement kunt behalen om gebruik te maken van het rente-op-rente effect. Hierdoor wordt het onmogelijk om financieel onafhankelijk te worden met alleen geld op je spaarrekening. Je zult dus gebruik moeten maken van andere manieren om je geld aan het werk te zetten welke een hoger rendement opleveren.

Maar goed, eerst even terug naar het spaarpercentage. Hoeveel je maandelijks opzij kunt zetten bepaalt in grote mate hoe lang je erover doet om financiële onafhankelijkheid te bereiken. Immers: hoe meer je kunt beleggen, hoe hoger je totale beleggingsportefeuille wordt en hoe meer rendement je kunt behalen. Door het rente-op-rente effect gaat dit bedrag ook nog eens sneller omhoog. Wel is het van belang om te kijken naar het spaarpercentage, omdat voor de 1 een bedrag van 100 euro meer impact heeft dan voor de ander.

Voorbeeld:

In bovenstaand voorbeeld wordt door beide personen allebei even veel belegd. Toch is het spaarpercentage anders en daarmee ook de aantal jaren totdat ze financieel onafhankelijk zijn. Persoon 2 heeft namelijk een hoger maandelijks bedrag nodig om van te kunnen leven dan persoon 1. Hierdoor moet persoon 2 meer geld bij elkaar sparen. Omdat het bedrag wat maandelijks wordt belegd door beide personen gelijk is zal het persoon 2 langer duren om het hogere bedrag bij elkaar te krijgen en dus financieel onafhankelijk te zijn. Het is dus erg belangrijk om je spaarbedrag te zien in relatie tot je inkomsten.

Het spaarpercentage bereken je door het bedrag dat wordt belegd te delen door het inkomen. In geval van persoon 1 is dit: 1.200 euro gedeeld door 24.000 euro en kom je op een spaarpercentage van 5%.

De twee positieve zijdes van een hoog spaarpercentage

Als laatste is het goed om even na te denken over de twee positieve zijdes van een hoog spaarpercentage. Een hoger spaarpercentage betekend dat je maandelijks meer overhoudt en kan beleggen. Hierdoor wordt je sneller financieel onafhankelijk. Maar meer sparen betekend dus ook dat je maandelijks minder geld nodig hebt. Hierdoor is het uiteindelijke bedrag wat je bij elkaar moet krijgen voor financiële onafhankelijkheid ook lager. Een typisch voorbeeld van het mes snijdt aan twee kanten.

Andere invloeden in de tijd tot financiële onafhankelijkheid

Nu is niet alleen de hoeveelheid die je opzij kunt zetten van belang. Er zijn nog twee belangrijke elementen waar je minimaal rekening mee dient te houden om te kunnen bereken hoe lang het duurt tot je financieel onafhankelijk bent. Dit zijn het rendement op je beleggingen en inflatie.

Rendement

Net hadden we het al even over rendement en het rente-op-rente effect. Met de lage rentes op je spaargeld ontvang je niet genoeg rendement om alleen al de inflatie goed te maken, laat staan jezelf ooit financieel onafhankelijk te kunnen noemen. Een van de makkelijkste manieren om tegen relatief weinig risico een goed rendement te behalen is door te investeren in indexfondsen. Het is immers haast onmogelijk om de markt goed te timen (op precies het juiste moment aan te kopen en te verkopen), zelfs de meest ervaren beleggingsfonds managers lukt dit niet.

Inflatie

Daarnaast spelen natuurlijk je maandelijkse uitgaven mee in hoeveel geld je nodig hebt om financieel onafhankelijk te zijn. Gaan je maandelijkse uitgaven omhoog, dan zal je FI (financial independence) nummer ook omhoog gaan. Een belangrijke drijver hiervoor is inflatie. In de Europese Unie heeft de Europese Centrale Bank als doel dat inflatie rond de 2% blijft, dit is optimaal om de economie te laten groeien maar ook om mogelijke hyperinflatie tegen te gaan. Helemaal zeker is de inflatie natuurlijk niet te voorspellen.

Lange termijn gemiddeldes gebruiken

Oke, dus zowel rendement als inflatie zijn variabelen welke we mee moeten nemen in de berekening. Aangezien de berekening een lange tijds horizon heeft, is het hierbij verstandig om uit te gaan van lange termijn gemiddeldes.

Voor het rendement wordt hierbij vaak gekeken naar de lange termijn rendementen van de aandelenmarkten. Een voorbeeld hiervan is de S&P 500 met een gemiddeld jaarlijks rendement van 9,7% sinds 1928. Natuurlijk zitten hier vele ups en downs in, de aandelenmarkt is grillig en niet zonder risico op verlies. Toch als we naar de lange termijn kijken zien we een stijgende trend. Zelfs meegenomen dat hier een wereldoorlog, de oliecrisissen van de jaren ’70 en de financiële crisis van 2008 bij zit is er een positief gemiddeld resultaat. Daarom raad ik ook altijd aan om alleen met geld te beleggen wat je voorlopig (5+ jaar) niet meer nodig zult hebben.

Doordat de ECB als doel heeft inflatie niet boven de 2% uit te laten komen kunnen we er met redelijke zekerheid vanuit gaan dat elk jaar je uitgaven met 2% zullen stijgen. Vandaar dat de meeste modellen ook uitgaan van een inflatie van 2% bij het berekenen van de tijd tot financiële onafhankelijkheid.

Hoelang duurt het tot je financieel onafhankelijk bent?

Laten we alvast 2 uitersten beschrijven. Wanneer je je inkomen elke maand volledig uitgeeft en nooit iets spaart of belegd dan zul je blijven werken tot je AOW / pensioen (er vanuit gaande dat dat er tegen die tijd nog is). Aan de andere kant, als je op de een of andere manier compleet gratis leeft, en dus je volledige inkomen kunt sparen of beleggen, dan kun je jezelf nu al financieel onafhankelijk noemen.

Nu hoop ik dat je niet bij de eerste categorie hoort, zo wel dan doet me dat verdriet! De meeste lezers zullen flink hun best doen om te sparen en beleggen. Daarom hieronder een grafiek met hoe lang het duurt voordat je jezelf financieel onafhankelijk kunt noemen versus je spaarpercentage.

In bovenstaande grafiek is uitgegaan van een rendement van 7% na inflatie en 4% withdrawal rate. Daarnaast begint deze persoon met 0 euro eigen vermogen.

Zelf spelen met de cijfers

Natuurlijk kun je ook zelf spelen met de cijfers. Iedereen z’n persoonlijke financiële situatie is anders en dus is het goed om zelf eens te kijken naar hoe je er voor staat en wat jou tijdspad tot FI zal zijn. Hier is een handige calculator waar je door een aantal gegevens in te vullen precies te horen krijgt hoe lang je op deze manier door dient te gaan om financieel onafhankelijk te zijn.

En voor mij?

Nu ben je misschien benieuwd wat er voor mij uitkomt? Ik heb voor rendement (Annual return on investment) 7% aangehouden. De hoeveelheid geld die ik jaarlijks zal onttrekken uit mijn beleggingsportfolio is 4% (annual withdrawal rate). Met mijn huidige beleggingen en de hoeveelheid die ik jaarlijks kan beleggen zou ik volgens de calculator in 17.4 jaar financieel onafhankelijk zijn. Nou als 29-jarige teken ik daarvoor! En jij? Wat komt er bij je calculator uit? Ik ben benieuwd!