Valutarisico bij beleggen: de betekenis en hoe ontstaat het?

Het is tijd om eens met meer detail te gaan kijken naar valutarisico. Beleggen brengt immers risico’s met zich mee, wanneer we weten wat deze risico’s zijn en waardoor ze ontstaan, kunnen we ook op zoek naar mitigerende maatregelen. Valutarisico kent vele facetten, dus heb ik hier een tweedelige serie van gemaakt. Vandaag deel 1: de betekenis van valutarisico en waardoor valutarisico ontstaat.

De betekenis van valutarisico

Valutarisico is het risico dat je loopt wanneer de waarde van vreemde valuta veranderd ten opzichte van de thuis valuta (base currency) van de handelaar of belegger. Een verslechtering van de wisselkoers tussen beide valuta kan er voor zorgen dat de handelaar of belegger geld verliest.

Valutarisico ontstaat niet alleen bij beleggen, maar ook bij het aan- en verkopen van goederen. Daarnaast speelt het ook een rol voor bedrijven met activiteiten in meerdere regio’s in de wereld. Wanneer het hoofdkantoor in de Eurozone zit, maar ze ook afdelingen hebben in Amerika en Azië, zal in de geconsolideerde jaarrekening een omrekening gemaakt moeten worden tussen de waardes in Euro’s en US dollars of Yen. Ook interne transacties van zo’n bedrijf worden omgerekend (in Amerika kan de afdeling van het bedrijf immers geen Euro’s uitkeren aan werknemers). Het kan dus een echte winst of verlies betekenen, maar soms is dit ook alleen een winst / verlies op papier.

Waardoor ontstaan schommelingen in de waarde van valuta?

Om te bekijken waar valutarisico vandaan komt, is het belangrijk om eerst te weten wat de oorzaak is van deze schommelingen. Waarom krijg ik vandaag $115 voor mijn €100 terwijl dit over een maand nog maar $110 is? Hiervoor zijn een aantal redenen:

• Veranderingen in rente percentages
• Risico perceptie van een land of regio
• Handelsstromen tussen landen of regio’s
• Handelsspanningen tussen landen of regio’s
• Nationale banken veranderen de vaste wisselkoers

Deze punten hebben allemaal effect op hoe de waarde van een valuta wordt bepaald. In een komend artikel gaan we kijken hoe je valutarisico kunt afdekken of beperken bij beleggen. Laten we eerst even iets dieper kijken naar de redenen voor schommelingen in valutawaardes.

Veranderingen in rente percentages

Wanneer de rentes in bijvoorbeeld Amerika omhoog gaan, dan kun je als belegger meer rendement behalen om daar je geld te stallen. Hierdoor zal er meer geld worden omgezet naar dollars om dat op een Amerikaanse spaarrekening te kunnen zetten en te profiteren van de hogere rentes. Dit heeft natuurlijk ook weer effect voor de wisselkoers. De dollar wordt sterker tegenover andere munten, wat betekend dat je minder dollars kunt krijgen voor je euro.

Risicoperceptie van een land of regio

Ook met valuta kijken beleggers en instituties naar de risico’s. Wanneer er veel valuta wordt aangehouden, doen beleggers dat het liefst in een valuta waarvan bekend is dat de overheid kapitaalkrachtig is en belastingen goed kan ophalen. Dit zorgt er namelijk voor dat er dekking is van de munt, dit geeft zekerheid aan de belegger/institutie die de valuta aanhoudt.

Zo zit er minder risico in de US Dollar dan in de Turkse Lira. Amerika heeft namelijk een lang track-record van een (relatief) stabiele economie en heeft een kapitaalkrachtige positie in de wereld. Turkije daarentegen heeft minder kapitaal en daarnaast bestaat er twijfel over het politieke klimaat.

Handelsstromen tussen landen of regio’s

Een natuurlijk verloop van de wisselkoers vind natuurlijk plaats wanneer er handel wordt gedreven tussen verschillende landen. Binnen de Eurozone heeft dit geen effect op de wisselkoers, er wordt immers in dezelfde valuta betaald. Maar wanneer we iets inkopen vanuit Amerika of China, zullen we onze euro’s moeten omzetten naar de valuta die daar gehandhaafd wordt (tenzij de verkoper akkoord gaat met euro’s).

Stel we kopen een cursus in Amerika, deze wordt verkocht voor $1000. Maar wij hebben geen dollars, maar euro’s. De huidige wisselkoers voor deze transactie was $1,10 voor elke €1. De cursus van $1000 kost dus €909,09. Door deze transactie stijgt de vraag naar dollars, en verhoogt het aanbod van euro’s. De dollar wordt hierdoor duurder en de euro goedkoper. Hierna veranderd de wisselkoers naar $1,09 / €1. Na deze transactie had dezelfde $1000 koers dus €917,43 gekost.

Natuurlijk zien we niet met een aankoop van $1000 al meteen zo’n groot verschil bestaan in de wisselkoers. Daarnaast is de kans groot dat er tegelijkertijd ook een tegenreactie is aangezien ze in Amerika ook aankopen doen vanuit Europa. Pas wanneer er een handelsoverschot ontstaat, zien we dit duidelijk terug in de wisselkoers. Als we in Europa voor $2 miljard meer inkopen vanuit Amerika van er wordt verkocht aan Amerika (over een jaar tijd) dan verslechterd hierdoor de wisselkoers (dollar wordt duurder en euro goedkoper). Toch komt dit handelsoverschot vaak door een goedkope dollar, dit jaagt handel aan. Een goedkope dollar maakt Amerikaanse producten immers goedkoper wanneer we deze omrekenen in euro’s, dit leidt tot een stijging in vraag naar Amerikaanse producten. (Zo, klein lesje economie…).

Handelsspanningen tussen landen / regio’s

We zien handelsspanningen niet alleen terug in de waarde van onze beleggingen, maar ook in de wisselkoersen. Handelsspanningen zijn over het algemeen nooit goed voor een economie. Vrede en rust op de wereldmarkten zorgt juist voor economische groei. Zo kunnen goederen makkelijk van het ene land aan het andere land worden verkocht, zonder teveel tussenliggende obstakels.

Bij handelsspanningen worden de barrières juist opgegooid, wat het met name in Amerika op dit moment lastiger maakt. Trump mag wel “America First” blijven roepen, maar de amerikanen die hier gehoor aan willen geven weten niet geheel hoeveel schade dit zal aanbrengen. Het merendeel van wat in Amerika wordt verkocht, wordt in Azië geproduceerd. Barrières opgooien zorgt er juist voor dat de economie geraakt wordt, wellicht alleen op de korte termijn.

Daarnaast zijn handelsspanningen ook niet goed voor je valuta. Meer risico binnen een economie zorgt ervoor dat beleggers en instituties liever op een veilige plek gaan zitten dan midden in de handelsoorlog.

Nationale banken veranderen de vaste wisselkoers

Als laatste is het nog goed om te denken aan vaste wisselkoersen die landen kunnen stellen. Dit doet me altijd terugdenken aan de Impossible Trinity, zoals tijdens mijn studie behandeld. Landen hebben 3 opties waarvan ze vaak maar 2 kunnen kiezen. Dit zijn: een vaste wisselkoers, vrije kapitaalsstromen en een onafhankelijk monetair beleid. Mocht je hierin geïnteresseerd zijn, zeker goed om hier eens over te lezen 🙂 (heb je meteen 1/12e van mijn Master te pakken aan kennis).

Gaat een land (of regio zoals de Eurozone) voor vrijekapitaalsstromen en onafhankelijk monetair beleid, dan kunnen ze dus geen vaste wisselkoers hebben (zoals bij de Eurozone het geval is). Toch heb je wel landen die een vaste wisselkoers hanteren. China laat zijn munt namelijk maar weinig bewegen ten opzichte van de dollar, om zoveel mogelijk de handel aan te jagen blijven ze de Yuan goedkoop houden.

Dit kan China doen doordat ze veel dollar reserves hebben opgebouwd. Daarnaast is er geen vrije kapitaalsstroom van en naar China. Chinezen zelf kunnen maar een gelimiteerd bedrag naar het buitenland overmaken, waardoor China grip houdt over zijn eigen munt en daarmee de wisselkoers. Een schommeling in de US Dollar versus Yuan kan komen doordat China zijn munt (de)evalueert.

Wanneer loop je valutarisico met beleggen?

Valutarisico met beleggen loop je voornamelijk wanneer je belegt in een andere valuta. Het simpelste voorbeeld hierbij is het aankopen van een aandeel welke in een andere munteenheid genoteerd staat. Hierbij zie je direct dat je geld moet omwisselen om de aankoop te moeten doen, en vervolgens bij verkoop de vreemde valuta weer wordt omgewisseld naar euro’s.

Daarnaast zijn er ook beleggingsproducten die dit al voor ons hebben gedaan. Een goed voorbeeld hiervan is de ETF VUSA (ISIN: IE00B3XXRP09). Deze ETF volgt de S&P 500 index. Dit zijn aandelen die genoteerd staan in US Dollars. Toch kan ik deze ETF kopen in euro’s. Binnen de ETF heeft deze verrekening tussen dollars en euro’s dus al plaatsgevonden. Ik loop hier dus wel degelijk valutarisico, maar kan dit niet 1-op-1 terugzien tijdens mijn aan- en verkopen van deze ETF.

Indirect loop je bij het investeren in grote bedrijven continue valutarisico. Deze bedrijven zijn vaak niet alleen gevestigd in 1 land, maar vaak in meerdere regio’s (waarbij ze te maken krijgen met meerdere type vreemde valuta) of zelfs mondiaal. De winst van het bedrijf is dus erg afhankelijk van de dan geldende wisselkoersen tussen deze vreemde valuta en de eigen valuta (denk MXN naar USD, CAD naar USD etc). Aangezien rendement bij beleggen gaat om de toekomstige winstverwachtingen van een bedrijf, hebben deze valutaschommelingen dus continue effect op de waarde van je beleggingen.

Voorbeeld van valutarisico met beleggen

Stel we kopen aandelen Apple in, deze staan genoteerd op de Amerikaanse aandelenbeurzen en worden alleen verhandeld in US Dollars. Wanneer we deze aankopen, moeten we onze euro’s omwisselen voor dollars. Stel het bedrijf betaald dividend uit, dan is de kans groot dat dit ook in dollars is. Om hier aanspraak op te kunnen maken wordt dit vaak (automatisch) omgezet naar euro’s. Hierbij heb je dus ook een valutarisico. Daarnaast, mocht je de aandelen weer willen verkopen, dan zul je de dollars ook weer omwisselen in euro’s. Ook hier heb je weer te maken met de euro/dollar wisselkoers.

Voorbeeld valutarisico in cijfers

Zo’n dergelijk voorbeeld is het makkelijkst te zien met cijfers. We kopen op 1 januari 100 aandelen Apple tegen $400. De wisselkoers op die datum was $1,15 / €1. In euro’s kostten deze 100 aandelen Apple dus ($400/$1,15)*100 = €34.781,61.

Inmiddels is het 30 juni en besluiten we dat we onze aandelen willen verkopen. Inmiddels is de prijs van een aandeel Apple gestegen van $400 naar $425. Mooi, zo’n $25 rendement op je belegging. Toch is in de tussentijd de wisselkoers ook veranderd.

Devaluatie dollars = ongunstige wisselkoers

Op 30 juni krijg je niet langer $1,15 voor je euro, maar $1,20. Het is dus goedkoper geworden om dollars te kopen, maar andersom duurder om je dollars in te wisselen tegen euro’s. Je aandelen Apple zijn nu $425 * 100 = $42.500 waard, maar in euro’s is dit $42,500 / $1,20 = €35.416,67.

Dit is een winst van €634,06. Toch was deze winst bij een gelijk blijvende wisselkoers een stuk hoger geweest.

Gelijkblijvende wisselkoers

Stel de wisselkoers was gelijk gebleven op $1,15 / €1. Dan waren de 100 aandelen Apple $42,500/$1,15 = €36.956,52 waard geweest. Een rendement van €2.174,91.

Evaluatie dollars = gunstige wisselkoers

Je rendement had zelfs nog veel hoger kunnen zijn wanneer de dollar in waarde was toegenomen van 1 januari tot 30 juni. Je had bij verkoop van je aandelen Apple dan je “dure” dollars kunnen inwisselen tegen meer euro’s. Stel de wisselkoers is op 30 juni $1,10/€1. De totale waarde was dan $42,500/$1,10 = €38.636,36. Een rendement van €3.854,75.

Volgend artikel in deze serie over valutarisico

Dit artikel is de eerste in deze tweedelige serie. Hierna volgt nog het artikel: Hoe kun je valutarisico afdekken of beperken bij beleggen?

Wil je op de hoogte blijven van het tweede deel? Meld je dan aan voor de nieuwsbrief: