Hypotheekrenteaftrek: hoelang heb je daar recht op?

Een onderwerp wat altijd leidt tot discussie is de hypotheekrenteaftrek. De meeste huiseigenaren weten er alles van. Maar hoe werkt het nu precies en hoe lang heb je recht op hypotheekrenteaftrek? En is het wel echt een recht of is er onzekerheid over? Daar wil ik eens verder induiken. 

Wat is hypotheekrenteaftrek?

Hypotheekrenteaftrek is een aftrekpost op de inkomstenbelasting ter hoogte van de betaalde rente op je hypotheek. Als huiseigenaar met een hypotheek mag je de betaalde rente op je hypotheek aftrekken van je inkomstenbelasting in box 1. Hierdoor hoef je minder inkomstenbelasting te betalen en wordt de last die je draagt over je hypotheek makkelijker te betalen. De aftrek kan maandelijks of jaarlijks plaatsvinden. 

Hoe bereken je de hypotheekrenteaftrek?

Fictief voorbeeld: Stel ik heb een hypotheek van 300.000 welke ik lineair aflos over de komende 30 jaar. Dit betekend dat ik elk jaar 10.000 euro aflos, 833 euro per maand dus. Verder ben ik rente over de hypotheek verschuldigd van 2% op jaarbasis. In totaal betaal ik in het eerste jaar 5.908 rente over mijn hypotheek.

Voor het berekenen van de hypotheekrenteaftrek is ook het Eigenwoningforfait van belang. Dit wordt berekend als percentage van de WOZ waarde. De meeste huizen in Nederland (WOZ waarde tussen de €75.000 en €1.000.000) hebben een eigenwoningforfait van 0,6% van de WOZ waarde. In dit voorbeeld komt dat neer op €1.800 en moet worden afgetrokken van de betaalde hypotheekrente.

Daarnaast heb ik een modaal inkomen van 36.500 euro bruto op jaarbasis. Hierover ben ik 37,35% inkomstenbelasting (2020 belastingtarieven). De hypotheekrenteaftrek komt dus neer op €4.108 (5.908 euro aan hypotheekrente minus 1.800 euro aan eigenwoningforfait). Dit levert mij een belastingvoordeel van €1.534 op jaarbasis voor het eerste jaar, kortom 37,35% van €4.108.

In 2020 is de hypotheekrenteaftrek van maximaal 49% naar 46% gegaan. Dit heeft alleen impact op inkomens boven €68.507.

Hoe lang heb je recht op hypotheekrenteaftrek?

Hoe lang je recht hebt op hypotheekrenteaftrek is afhankelijk van wanneer je de hypotheek hebt afgesloten en het type hypotheek. Hiervoor heeft de overheid een aantal regels in het leven geroepen:

• Hypotheekrenteaftrek kan alleen verkregen worden over de financiering van het aankopen van een eigen woning, verbouwing of onderhoud daarvan of het afkopen van erfpacht.
• Voor het eerst een hypotheek afgesloten na 1 januari 2013? Dan krijg je alleen bij een annuïtaire of lineaire hypotheek welke in 30 jaar wordt afgelost hypotheekrenteaftrek. 
• Verhogen van de hypotheek of lening na 1 januari 2013? Dan geldt voor dit extra leningdeel dat deze ook binnen 30 jaar annuïtair of lineair moet worden afgelost. Aan de huidige leningdelen verandert niets.
• De hypotheek voor 1 januari 2013 afgesloten? Dan heb je recht op maximaal 30 jaar hypotheekrenteaftrek, vanaf het moment dat de hypotheek is afgesloten. Voor 1 januari 2001 al een hypotheek afgesloten? Dan gaat de 30-jaarstermijn in op 1 januari 2001.

Voor een actueel overzicht van de regels, raadpleeg de site van de belastingdienst.

Zoals in bovenstaande opsomming te zien is, wordt de totale looptijd van de hypotheekrenteaftrek steeds verder begrensd. Daarnaast worden de regels rondom de aflossing steeds strenger. Dit heeft met name te maken met de groeiende hoogte totale hypotheekschuld in Nederland. 

Zeker ten tijde van de financiële crisis in 2008-2009 en de daaropvolgende jaren zorgde de toenemende hypotheekschuld in Nederland voor problemen. Dalende huizenprijzen in combinatie met het niet aflossen van de hypotheek leidde ertoe dat veel huizen onder water kwamen te staan.

De afbouw van de hypotheekrenteaftrek 

De meeste huizenbezitters zal het niet ontgaan zijn. In Den Haag hebben ze het besluit genomen om de hypotheekrenteaftrek af te bouwen. Op dit moment merken voornamelijk de hoge inkomens (boven de €68.507) hier iets van. In 2020 is de hypotheekrenteaftrek maximaal nog 46%. 

De afgelopen jaren werd de hypotheekrenteaftrek jaarlijks verlaagd met 0,5%, maar vanaf 2020 neemt dit versneld af met 3% per jaar. In onderstaand overzicht zie je de hypotheekrenteaftrek percentages voor de komende jaren. 

Hypotheekrenteaftrek de komende jaren:

	2020	2021	2022	2023
Hypotheekrenteaftrek	46%	43%	40%	37,05%

Toch staat de hypotheekrente de komende jaren niet vast. Elk jaar met prinsjesdag is het maar weer de vraag wat er veranderd. Ook de landelijke politieke verkiezingen in 2021 kunnen zorgen voor veranderingen in deze regeling. Het blijft dan ook maar de vraag of de hypotheekrenteaftrek na 2023 op 37,05% blijft of dat hij nog verder wordt afgebouwd.

Door de onzekerheid rondom de regeling is het beter om deze fiscale meevaller te zien als extraatje en deze niet noodzakelijk nodig te hebben om te kunnen voldoen aan je maandelijkse hypotheekbetaling.